Diwali 2025 Hindu Calendar: ભારતમાં દર વર્ષે દિવાળીનો તહેવાર ખૂબ જ ઉત્સાહથી ઉજવવામાં આવે છે. આ તહેવારને પ્રકાશના પર્વ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, જે દેવી લક્ષ્મી અને ભગવાન ગણેશની પૂજા માટે સમર્પિત છે. જોકે, આ વર્ષે તેની તારીખ લઈને ભક્તોમાં થોડી મૂંઝવણ જોવા મળી રહી છે, કારણ કે અમાસ તિથિ બે દિવસની છે.
હિન્દુ પંચાંગની ગણતરીઓના આધારે, દિવાળી (Diwali Date Confusion) 20 કે 21 ઓક્ટોબરે ક્યારે ઉજવાશે, તે અંગે આ આર્ટિકલમાં સાચી માહિતી આપવામાં આવી છે.
દિવાળી 2025 ક્યારે છે? (Diwali 2025 Date)
હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ, કાર્તિક મહિનાની અમાસ તિથિ 20 ઓક્ટોબર, 2025ના રોજ સવારે 03:44 વાગ્યે શરૂ થશે અને 21 ઓક્ટોબર, 2025ના રોજ સવારે 05:54 વાગ્યે પૂર્ણ થશે. કેલેન્ડર ગણતરીઓ તથા ધાર્મિક નિષ્ણાતોના મતે આ વર્ષે દિવાળી 20 ઓક્ટોબર, 2025ના રોજ ધામધૂમથી ઉજવાશે.
લક્ષ્મી પૂજા માટે શુભ મુહૂર્ત અને મહત્વ (Lakshmi Puja 2025 Date and Muhurat)
દિવાળી પર દેવી લક્ષ્મી અને ભગવાન ગણેશની પૂજા કરવાનું વિશેષ મહત્વ છે. પ્રદોષ કાળમાં કરવામાં આવતી આ પૂજા ઘરમાં સુખ, સમૃદ્ધિ, સંપત્તિ અને ઐશ્વર્ય લાવે છે.
- લક્ષ્મી પૂજા માટે શુભ સમય: સાંજે 07:08 થી 08:18 વાગ્યા સુધી.
- પ્રદોષ કાલ: સાંજે 05:46 થી 08:18 વાગ્યા સુધી.
દિવાળી પૂજા સામગ્રી (Diwali 2025 Puja Samagri)
- ભગવાન ગણેશ અને દેવી લક્ષ્મીની મૂર્તિઓ.
- લાલ કપડું, પંચામૃત, શુદ્ધ પાણી/ગંગાજળ.
- હળદર, કુમકુમ, અખંડ ચોખા, અત્તર, ફૂલો, માળા, સોપારી, લવિંગ, એલચી, ધૂપ.
- ખીલ, બતાશા, શેરડી, પાણીના શિંગોડા, મોસમી ફળો, મીઠાઈઓ.
- ચાંદીના સિક્કા, માટીના દીવા, તેલ/ઘી, કળશ વગેરે.
દિવાળી પૂજા વિધિ (Diwali 2025 Puja Rituals)
- પૂજાના દિવસે, સવારે વહેલા ઊઠીને ઘરની સફાઈ કરવી અને સ્નાન કરવું.
- ગંગાજળ છાંટીને પૂજા સ્થળ અને ઘરને શુદ્ધ કરવું.
- સ્વચ્છ ચોકી પર લાલ કે પીળું કપડું પાથરવું.
- ચોકી પર ચોખાનું આસન બનાવી તેના પર ભગવાન શ્રી ગણેશ અને દેવી મહાલક્ષ્મીની મૂર્તિઓ પધરાવવી.
- ચોખાનો ઢગલો બનાવી તેના પર મોટો, અખંડ ઘીનો દીવો પ્રગટાવવો.
- પાટલાની જમણી બાજુએ પાણીથી ભરેલો કળશ મૂકવો. આ કળશમાં સિક્કો, સોપારી અને હળદર મૂકી, તેના મુખ પર કેરીના પાન મૂકવા અને તેના પર નાળિયેર મૂકવું.
- દેવી-દેવતાઓને તિલક લગાવવું, ફૂલો અને માળા અર્પણ કરવા.
- દેવીને ખીલ (ફુલેલા ભાત), શેરડી, મીઠાઈઓ અને ફળો અર્પણ કરવા.
- વૈદિક મંત્રોચ્ચાર કરવા અને સૌપ્રથમ ભગવાન ગણેશની અને ત્યારબાદ દેવી લક્ષ્મીની આરતી કરવી.
- પૂજા દરમિયાન થયેલી કોઈપણ ભૂલ માટે માફી માગવી.
- પૂજા પૂર્ણ થયા પછી, ઘરના ખૂણા, દરવાજા, બારીઓ અને આંગણામાં દીવા પ્રગટાવવા.
ધનતેરસ 2025 તારીખ અને પૂજા મુહૂર્ત (Dhanteras 2025 Date and Time)
આસો મહિનાની કૃષ્ણ પક્ષની ત્રયોદશી તિથિ 18 ઓક્ટોબરના બપોરે 12:18 કલાકે શરૂ થઈને 19 ઓક્ટોબરના બપોરે 01:51 કલાકે પૂર્ણ થશે. તેથી આ વર્ષે ધનતેરસનો પવિત્ર તહેવાર 18 ઓક્ટોબરે ઉજવાશે. આ દિવસે ખરીદી ખાસ શુભ માનવામાં આવે છે, કારણ કે તે સમૃદ્ધિ અને સદભાગ્યનું પ્રતિક છે.
ધનતેરસના શુભ મુહૂર્ત 2025 (Dhanteras 2025 Muhurat)
ધનતેરસના દિવસે પૂજાનો શુભ મુહૂર્ત સાંજે 07:42 થી રાત્રે 08:39 સુધી રહેશે.
ધનતેરસ પૂજા વિધિ (Dhanteras Puja Vidhi)
- ધનતેરસના દિવસે વહેલી સવારે સ્નાન કરીને સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરવા. ત્યારબાદ ઘરનું મંદિર સાફ કરીને સૂર્યદેવને જળ અર્પણ કરવું.
- ચોકી પર દેવી લક્ષ્મી, ભગવાન ધન્વંતરી અને કુબેરજીની પ્રતિમા સ્થાપિત કરીને દીવો પ્રગટાવવો.
- ચંદનથી તિલક કરીને આરતી કરવી અને ભગવાન ગણેશજીની પણ પૂજા કરવી.
- કુબેરજીના મંત્ર 'ॐ ह्रीं कुबेराय नमः' નો 108 વખત જાપ કરવો તથા ધન્વંતરી સ્તોત્રનો પાઠ કરવો.
- ત્યારબાદ મીઠાઈ, ફળ અને નૈવેદ્ય અર્પણ કરીને શ્રદ્ધા મુજબ દાન કરવું.
- માન્યતા છે કે આ વિધિથી આર્થિક સમૃદ્ધિ પ્રાપ્ત થાય છે અને ધન સંબંધિત સમસ્યાઓ દૂર થાય છે.
કાળી ચૌદસ 2025 તારીખ (Kali Chaudas 2025 Date and Muhurat)
દિવાળીના એક દિવસ પહેલાં છોટી દિવાળી ઉજવાય છે, જેને કાળી ચૌદસ અથવા નરક ચતુર્દશી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આસો મહિનાની કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્દશી તિથિ 19 ઓક્ટોબરના બપોરે 01:51 કલાકે શરૂ થઈને 20 ઓક્ટોબરના બપોરે 03:44 કલાકે પૂર્ણ થશે. તેથી આ વર્ષે કાળી ચૌદસનો તહેવાર 20 ઓક્ટોબર, 2025ના રોજ ઉજવાશે.
ગોવર્ધન પૂજા 2025 તારીખ (Govardhan Puja 2025 Date and Muhurat)
દિવાળીના બીજા દિવસે ગોવર્ધન પૂજા ઉજવવામાં આવે છે, જેને અન્નકૂટ પૂજા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. કારતક માસની શુક્લ પક્ષની પ્રતિપદા તિથિ 21 ઓક્ટોબરના સાંજે 05:54 કલાકે શરૂ થઈને 22 ઓક્ટોબરના રાત્રે 08:16 કલાકે પૂર્ણ થશે. તેથી આ વર્ષે ગોવર્ધન પૂજા 22 ઓક્ટોબરે ઉજવાશે. આ જ દિવસે ગુજરાતી વિક્રમ સંવત 2082 (Gujarati Vikram Samvat 2082) ની શરૂઆત પણ થશે.
ભાઈ બીજ 2025 તારીખ (Bhai Dooj 2025 Date and Muhurat)
દર વર્ષે કારતક માસની શુક્લ દ્વિતિયા તિથિના દિવસે ભાઈ બીજનો પવિત્ર તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. કારતક માસની શુક્લ પક્ષની દ્વિતિયા તિથિ 22 ઓક્ટોબરના રાત્રે 08:16 વાગ્યે શરૂ થઈને 23 ઓક્ટોબરના રાત્રે 10:46 વાગ્યે પૂર્ણ થશે. તેથી આ વર્ષે ભાઈ બીજ 23 ઓક્ટોબર, 2025ના રોજ ઉજવાશે.
લાભ પાંચમ 2025 તારીખ (Labh Pancham 2025 Date and Muhurat)
ગુજરાતી કેલેન્ડર અનુસાર, કારતક સુદ પાંચમને લાભ પાંચમ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આ તહેવાર નવા વર્ષમાં 26 ઓક્ટોબર, 2025, રવિવારે ઉજવાશે.
દેવ દિવાળી 2025 તારીખ (Dev Diwali 2025 Date and Muhurat)
કારતક માસની પૂર્ણિમાના દિવસે દેવ દિવાળી ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે દેવ દિવાળી 5 નવેમ્બર, 2025, બુધવારે પવિત્ર રીતે મનાવવામાં આવશે.
દિવાળી 2025 કેલેન્ડર (Diwali 2025 Hindu Calendar)
| તારીખ | દિવસ | તહેવાર |
| 18 ઓક્ટોબર, 2025 | શનિવાર | ધનતેરસ |
| 19 ઓક્ટોબર, 2025 | રવિવાર | છોટી દિવાળી (કાળી ચૌદશ અથવા નરક ચતુર્દશી) |
| 20 ઓક્ટોબર, 2025 | સોમવાર | દિવાળી અને લક્ષ્મી પૂજન |
| 22 ઓક્ટોબર, 2025 | બુધવાર | ગોવર્ધન પૂજા, ગુજરાતી નવું વર્ષ, બેસતું વર્ષ |
| 23 ઓક્ટોબર, 2025 | ગુરુવાર | ભાઈ બીજ |
| 26 ઓક્ટોબર, 2025 | રવિવાર | લાભ પાંચમ |
| 05 નવેમ્બર, 2025 | બુધવાર | દેવ દિવાળી |

